Żuławy klasycznie
Proponowana przeze mnie wycieczka „Żuławy klasycznie” to coś więcej niż tradycyjne zwiedzanie zabytków i wykład przewodnika. To niezwykła WĘDRÓWKA po cudownej krainie polderów, młynów wietrznych i szumiących przy nich kanałów, starych, sękatych wierzb i imponujących domostw stojących na terpach. To niepowtarzalna WIZYTA w WODNEJ KRAINIE, jedynej w Polsce i jednej z niewielu w Europie, gdzie ludzie żyją i gospodarują na ziemi położonej zarówno powyżej jak i poniżej poziomu morza, poprzecinanej groblami wyspy, dawnej zwanej SULAWĄ.
Zbiórka uczestników w miejscu wyznaczonym przez organizatora (zwykle jedna z miejscowości na Mierzei Wiślanej)
Przejazd do Mikoszewa malowniczą trasą położoną na styku charakterystycznych dla Mierzei Wiślanej lasów mieszanych oraz niżej położonych żuławskich łąk i pół. Nasza droga w kilku miejscach zbiega się z trasą jednej z większych lokalnych atrakcji — wąskotorowej Żuławskiej Kolei Dojazdowej.
Po drodze mijamy typowe nadmorskie kurorty: Stegnę i Jantar, oferujące bogatą infrastrukturę turystyczną, ośrodki wczasowe i restauracje. Jadąc do Mikoszewa będziemy mieli okazję podziwiać zabytkową architekturę typową dla tego regionu, drewniane i ceglane domki z ozdobnymi gankami i werandami, wykończone laubzekinami i murem pruskim oraz XVII-wieczny kościół w Stegnie zbudowany w popularnej w tym regionie konstrukcji szkieletowej.
Właściwą wędrówkę rozpoczniemy w miejscu jedynej w tym regionie przeprawy promowej łączącej Mikoszewo z urokliwie położoną Wyspą Sobieszewską, by podążyć dalej w górę Wisły odkrywając serce Wielkich Żuław Malborskich. Region ten przez lata słynął z wiatraków. Stojące niezależnie lub posadowione na domach na stałe wpisały się w lokalny krajobraz. Dziś zobaczymy tu jeszcze trzystuletniego koźlaka i jego młodszego brata holendra — ostatnie dwa, unikalne wiatraki, które szczęśliwie przetrwały lata drugiej wojny światowej i czasy późniejsze.
W czasie wycieczki wysłuchamy także opowieści przewodnika o wielokulturowości mieszkańców tej krainy a ich historię i zwyczaje przybliży nam wizyta w dwóch niewielkich, malowniczo położonych kościółkach. Zbudowany przez Krzyżaków w XIV w. kościół w Jezierniku skrywa nie tylko niezwykle interesującą polichromię przedstawiającą Apoteozą św. Jerzego ale także rzadko spotykane, ścienne tabernakulum. Dla pasjonatów opowieści biblijnych prawdziwą gratką będzie wizyta w jedynym zachowanym w tym regionie, drewnianym ewangelickim kościółku w Palczewie, słynącym z barwnych, ludowych polichromii zdobiących jego niewielkie wnętrze.
Choć na Żuławach Wielkich szczęśliwie przetrwało kilka mennonickich cmentarzy, jedną z piękniejszych nekropolii jest cmentarz w Stawcu. W malowniczym otoczeniu łąk i pól, w cieniu starych lip wysłuchamy opowieści o jednej z bardziej tajemniczych i niezwykłych grup zamieszkujących ziemie dawnej Rzeczpospolitej, słynnych na cały świat zegarach Kroegerów i osadach zbudowanych na dnie jeziora.
Wyjątkowe zakończenie wycieczki to wizyta w perełce żuławskich nizin, charakterystycznym dla regionu dwustuletnim domu podcieniowym, połączona z poczęstunkiem serwowanych w podcieniu.
Na wybrzeże powrócimy urokliwą trasą wzdłuż słynnej z legend rzeki Tugi. Po drodze mijać będziemy liczne zabytki architektury wiejskiej, sakralnej i hydrotechnicznej: typowe dla regionu XIV-wieczne kościółki w Lubieszewie i Orłowie, wyjątkowy w okolicy podcieniowy „dom z wąsami” zbudowany w 1802 r. przez słynnego żuławskiego budowniczego Petera Loewena, a także licznie występujące w tej części Żuław zwodzone mosty. Perłą architektoniczną jest unikalny na skalę europejską obrotowy most kolejowy na rzece Szkarpawie, wciąż obsługiwany zgodnie ze sztuką sięgającą 1906 r., kiedy to został zbudowany.
Kontakt:
(+48) 730-593-444
sulava@sulava.pl
2025 MBSO